Günlük Fikirler Yazılar

Ağal Ne Demek TDK? Modern Zamanların Eski Kelimesiyle Tatlı Bir Yüzleşme Giriş: “Ağa Mısın, Paşa Mısın?” Derken… Bir gün kahvede otururken yan masadan biri şöyle dedi: “Ağam buyurmaz mı?” Cümlede öyle bir saygı, öyle bir nezaket vardı ki, hemen dönüp “Yok canım, sadece kahve istiyorum,” diyesi geliyor insanın. İşte Türkçe’nin en eski, en ağır ama en tatlı kelimelerinden biri: “ağal” ya da daha yaygın haliyle “ağa.” Peki ama bu kelimenin TDK’ya göre anlamı ne? Neden hâlâ günlük hayatımızda yer buluyor? Ve en önemlisi, neden bazen övgü, bazen de hafif dokundurma anlamında kullanılıyor? Hazırsan, dilimizin bu karizmatik kelimesine birlikte göz atalım.…

Dermason Fasulye Kaç TL? Bir Psikolojik Mercekten Bakış İnsan Davranışlarını Çözümlemeye Çalışan Bir Psikoloğun Meraklı Girişi Bir psikolog olarak, çoğu zaman insanların davranışlarını anlamaya çalışırken, onların günlük yaşantılarındaki küçük seçimlerin, duygusal durumlarının ve toplumsal bağlamlarının ne kadar derin anlamlar taşıyabileceğini gözlemlerim. “Dermason fasulye kaç TL?” sorusu, belki de ilk bakışta basit bir ekonomik tercih gibi görünüyor. Ancak bu soruya yönelik içsel tepki ve davranışlar, insanların bilinçli ya da bilinçsiz olarak nasıl düşündüklerini, hissettiklerini ve toplumla nasıl bir ilişki kurduklarını gösteren ilginç bir pencere açar. Bu yazıda, Dermason fasulyesinin fiyatına bakarken, yalnızca cebimizdeki parayı değil, aynı zamanda zihinsel ve duygusal süreçlerimizi…

Afyon Şeker Fabrikası Kime Ait? Bilimsel Merakla Tatlı Bir Yolculuk Bazı sorular vardır ki, yüzeyde çok basit görünür ama derinlemesine inildiğinde ekonomi, tarih, politika ve toplumla ilgili birçok katmanı açığa çıkarır. “Afyon Şeker Fabrikası kime ait?” sorusu da tam olarak bunlardan biri. İlk bakışta sadece bir mülkiyet meselesi gibi dursa da, aslında tarım politikalarından gıda güvenliğine, yerel kalkınmadan enerji stratejilerine kadar uzanan geniş bir hikâyeyi anlatır. Kuruluşun Ardındaki Tarih: Cumhuriyetin Sanayi Vizyonu Afyon Şeker Fabrikası, Türkiye Cumhuriyeti’nin tarım ve sanayi entegrasyonunu hedefleyen erken dönem politikalarının bir ürünüdür. 1930’lardan itibaren pancar tarımı desteklenmiş, çiftçilerin ürünlerini işleyebilecekleri tesislerin kurulmasıyla hem üretici hem…

1930 Yılında 1 Dolar Kaç TL? Tarihin Ekonomik Damarlarında Bilimsel Bir Yolculuk Tarih, yalnızca geçmişin hikâyelerini anlatmaz; aynı zamanda bugünü anlamamız ve geleceği şekillendirmemiz için bize rehberlik eder. Özellikle ekonomi tarihi, bir ülkenin nereden nereye geldiğini anlamak için en önemli bilimsel alanlardan biridir. Bu yazıda, “1930 yılında 1 dolar kaç TL idi?” sorusuna sadece kuru bir bilgi olarak değil, o dönemin ekonomik, politik ve toplumsal bağlamını göz önünde bulundurarak yanıt arayacağız. Gelin, bilimsel verilerle desteklenen ama herkesin anlayabileceği bir dille tarihin para değerleri üzerinden yürüyüşüne çıkalım. 1930’un Ekonomik Atmosferi: Büyük Buhran’ın Gölgesinde Dünya 1930 yılı, dünya ekonomisi için sarsıcı bir…

Özel Harp Dairesi Başkanı Kimdir? Stratejinin Kralları ve Empatinin Kraliçeleri Haydi bakalım! Bugün masamızda öyle bir konu var ki, kahve içerken bile ciddi yüz ifadesi takınmak zorunda hissedebilirsiniz. Ama merak etmeyin, ben konuyu öyle bir anlatacağım ki, hem gülecek hem de “vay be, aslında ne ilginçmiş” diyeceksiniz. — Giriş: Masanın Diğer Tarafında Kim Var? Özel Harp Dairesi Başkanı deyince kulağa James Bond’un masa başındaki patronu ya da “Gizli Görevler Bakanı” gibi bir şey geliyor değil mi? Ama işin aslı, bu tür görevler hem çok ciddi hem de bolca strateji, sabır ve tabii ki kahve tüketimi gerektiriyor. Bir yandan da insan…

“Yeşil Peri Gecesi” Kaç Kitap? Geleceğin Edebiyat Evrenine Vizyoner Bir Bakış Samimi Bir Başlangıç: Geleceğe Dair Meraklı Bir Davet Bazı kitaplar vardır ki sadece bir hikâye anlatmaz; bir dönemin ruhunu taşır, geleceğin edebiyat yolculuğuna da ışık tutar. Ayfer Tunç’un çok konuşulan eseri Yeşil Peri Gecesi de tam olarak böyle bir roman. Bugün “kaç kitaplık bir seri?” sorusu etrafında şekillenen bu tartışma, aslında yalnızca sayısal bir merak değil; edebiyatın gelecekte nasıl evrileceğine, hikâyelerin nasıl genişleyip yeni anlamlar kazanacağına dair güçlü bir beyin fırtınasının da kapısını aralıyor. Gelin birlikte, bu eser etrafında doğan evrenin olası geleceğine dair düşünelim. Belki bir romanla başlayan…

Toplumun Vida ve Somunla İmtihanı: Hırdavatta KDV Ne Kadar? Bir sosyolog olarak, bazen en sıradan görünen konuların toplumun derin yapılarını yansıttığını fark ediyorum. Geçenlerde bir hırdavat dükkânına girdim. Elimdeki liste basitti: bir tornavida, birkaç vida, biraz boya bandı. Ancak tezgâhtarın ağzından çıkan “KDV dâhil 274 lira” cümlesi, beni sadece cebimdeki parayı değil, toplumsal yapılarımızı da sorgulamaya itti. Hırdavatta KDV oranı, devletin ekonomik politikalarından çok daha fazlasını anlatıyor; toplumsal cinsiyet rollerini, sınıf farklarını ve kültürel alışkanlıkları da açığa çıkarıyor. Vergi Sadece Ekonomi Değil, Toplumsal Bir Dil KDV (Katma Değer Vergisi) bir mali yükümlülük olmanın ötesinde, devlet ile vatandaş arasındaki görünmez sözleşmenin…

Helalleşme İmkanı Olmayan Kul Hakkı Nasıl Ödenir? Felsefi Bir Başlangıç: Suçluluk ve Varlık Arasındaki İnce Çizgi Bir filozofun gözünden bakıldığında, “kul hakkı” yalnızca ahlaki bir mesele değil, aynı zamanda varoluşsal bir sorundur. Çünkü insan, yaptığı eylemlerin yankısı içinde var olur; her davranış bir iz bırakır, her iz bir sorumluluk doğurur. Fakat bu sorumluluğun muhatabı artık yoksa, yani helalleşme imkânı ortadan kalkmışsa, o zaman adaletin terazisi nerede kurulur? Bu sorunun cevabı, etik, epistemoloji ve ontoloji üçgeninde şekillenir. Etik Perspektif: Adaletin Gölgesinde Vicdanın Yankısı Etik açıdan “kul hakkı” bireyin vicdanıyla toplumun ahlaki düzeni arasında bir köprüdür. Helalleşme mümkün değilse, vicdanın kendi içinde…

Habip Kimdir? Edebiyatın Derinliklerinde Bir Karakterin İzinde Edebiyatın gücü, kelimelerle şekillenen dünyalarda var olma biçimidir. Bir yazar, her kelimeyle insan ruhunun en derin köşelerine dokunur ve bir hikaye, zamana meydan okur. Anlatıların dönüştürücü etkisi, sadece okur üzerinde değil, aynı zamanda anlatılan dünyada da hissedilir. Karakterler, birer araçtan daha fazlasıdır; onlar, insanın içsel çatışmalarını, toplumun yansımasını ve bazen de zamanın eleştirisini taşırlar. Bu yazıda, “Habip kimdir?” sorusunun peşinden giderken, kelimelerin ve anlatıların bizlere ne tür farklı bakış açıları sunduğunu keşfedeceğiz. Habip: Kimliği ve Temsil Ettikleri Edebiyat, bazen bir karakterin kimliğini bir arayışa dönüştürür. Habip, bu tür bir karakter olarak karşımıza çıkar.…

“Pazarlamacı olmak için hangi bölüm okunmalı?” sorusunu ilk duyduğumda, kahvemi neredeyse monitörün üstüne püskürtecektim. Çünkü dürüst olalım: Pazarlamacı olmak için bazen bölüm değil, sabır, kahve stoğu ve bolca kriz anında sırıtarak “Harika fikir!” diyebilme yeteneği gerekiyor. Ama gelin, konuyu ciddiye alalım — ya da en azından yeterince ciddiye alıp gülerek konuşalım. Çünkü pazarlama dünyası tam bir karma: biraz sanat, biraz bilim, biraz strateji, biraz da içsel drama. Yani “hangi bölüm?” sorusu, “Pizza mı makarna mı?” kadar kişisel ve tartışmalı bir mesele aslında. Pazarlamacı Olmak İçin Hangi Bölüm? (Resmî Cevap: İşletme. Gerçek Cevap: Hayat Okulu) Evet, klasik cevapla başlayalım: Pazarlama, işletme…