Kategori: Makaleler

Mavi Kod Ne Demek? Kahramanlık Mitinin Ötesinde, Sistemsel Bir Aynaya Bakmak Mavi kodu hepimiz “hayat kurtaran anın adı” diye öğrendik. Ama dürüst olalım: Mavi kod yalnızca bir düğmeye basmak değil; bir sağlık sisteminin reflekslerini, adalet duygusunu ve kriz anında kimin sesinin duyulduğunu açığa çıkaran bir stres testi. Bu yazı tartışma yaratmak için: Mavi kod ne demek, sadece bir acil durum sinyali mi, yoksa ihmalin, alarm yorgunluğunun ve eşitsizliklerin üstünü örten bir perde mi? Mavi kodu kutsallaştırmak kolay; zor olan, neden bu kadar sık mavi koda ihtiyaç duyduğumuzu sorgulamak. Mavi Kod Ne Demek? Kısa Tanım, Uzun Gölge Mavi kod, hastane içinde…

Günlük Ağacı Türkiye’de Nerede Yetişir? Bir Edebiyatçının Bakışıyla Sözcüklerin Gölgesinde Kelimeler bazen ağaç gibidir; kökleri derinde, dalları uzaklara uzanır. Bir edebiyatçının kalemiyle toprağa düşen her kelime, zamanla kokusunu, rengini, hatta gölgesini değiştirir. Günlük ağacı da böyledir: hem somut bir bitki, hem de edebi bir metafor. Reçinesinden çıkan koku kadar yoğun bir hikâyeyi taşır içinde; yüzyıllardır hem mitolojinin hem de Türk edebiyatının sembollerinden biri olmuştur. Fakat önce şu sorudan başlayalım: Günlük ağacı Türkiye’de nerede yetişir? Bu sorunun yanıtı yalnızca coğrafi değil, aynı zamanda kültürel bir yolculuğun da başlangıcıdır. Coğrafyanın Dili: Günlük Ağacının Anavatanı Günlük ağacı (Liquidambar orientalis), Türkiye’nin güneybatısında; özellikle Muğla,…

Kapalı Yargılamaya Kimler Girebilir? Adaletin Sınırlarını Cinsiyet ve Toplumsal Dinamiklerle Düşünmek Toplum olarak adalete dair en temel beklentilerimizden biri “şeffaflık”tır. Peki ya adaletin bazı anlarında kapılar kapandığında, yani “kapalı yargılama” söz konusu olduğunda işler nasıl değişir? Kimlerin o salona girmesine izin verilir, kimlerin dışarıda kalması gerekir ve bu sınırlama toplumsal adalet açısından ne ifade eder? Bu yazıda, meselenin yalnızca hukuki boyutuyla değil, toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve empati açısından da derinlerine inmeye davet ediyorum sizi. Çünkü bazen adalet, sadece yasaların çizdiği sınırlarla değil, toplumun vicdanıyla da şekillenir. Kapalı Yargılama Nedir? Kapalı yargılama, bir davanın duruşmalarının kamuya açık olarak yapılmaması, yalnızca belirli…

Bazı sorular vardır ki, ilk bakışta teknik gibi görünür ama derinlere indikçe kültür, duygu ve bakış açılarının da işin içine karıştığını fark ederiz. “Kanun kaç oktavdır?” sorusu da tam olarak böyle bir sorudur. Kimi için sadece sayılarla, ölçülerle cevaplanacak bir meseledir; kimi içinse sesin ruhunu, müziğin insana dokunan yönünü anlamanın kapısı… Gel, birlikte bu konuyu hem teknik hem de insani yönleriyle ele alalım. Kanunun Sesi: Teknik Bir Bakış Kanun, telli çalgılar arasında en zengin ses aralığına sahip enstrümanlardan biridir. Klasik bir kanun genellikle 3 ila 3,5 oktav arasında ses aralığı sunar. Modern yapım teknikleriyle üretilen profesyonel kanunlarda bu aralık zaman…

Güç, Gökyüzü ve Güneş Tutulması: Siyasetin Kozmik Boyutu Bir siyaset bilimci, gökyüzüne baktığında yıldızların ötesinde iktidarların gölgelerini görür; güneş tutulması ise bu gölgelerin en dramatik oyunu gibidir. Gökbilimsel olaylar bile toplumların güç ilişkilerini, ideolojilerini ve kurumlarını biçimlendirir — ya da onları metaforik biçimde anlamamıza yardım eder. “20266 güneş tutulması Türkiye’den görünecek mi?” sorusu, düz bir astronomi sorusu olmaktan çıkar; o, güç, meşruiyet, vatandaşlık ve ideolojik çerçeveler arasında dengelenmiş bir siyasal soru hâline gelir. Aşağıda bu soruya hem teknik koşullarla hem siyaset bilimi açısından yaklaşacağım — erkek bakışıyla stratejik konum ve güç dengeleri, kadın bakışıyla demokratik katılım ve toplumsal etkileşimi harmanlayarak.…

Merhaba sevgili yol arkadaşları, Bugün bavullarınızı hazırlamanıza gerek yok, çünkü sizi eğlenceli bir yolculuğa çıkarıyorum: “Hava yolu taşımacılığı kaça ayrılır?” sorusunun peşine düşüyoruz. Sıkıcı bir teknik anlatım bekliyorsanız şimdiden söyleyeyim, uçakta koridoru kaplayan bavul kadar ciddi olmayacağım. Hem biraz bilgi, hem biraz kahkaha; yani bir nevi uçuş sırasında verilen atıştırmalıklar gibi karışık bir menü sizi bekliyor! Hava Yolu Taşımacılığı: Kabin mi, Kargo mu? Öncelikle işin özüne inelim. Hava yolu taşımacılığı temelde ikiye ayrılır: yolcu taşımacılığı ve kargo taşımacılığı. Biri sizi ve kahve siparişlerinizi bir yerden başka bir yere taşır, diğeri ise kargonuzu. Yani bavulunuzla beraber siz de “uçan yük” sınıfına…

Gerilla Nedir Ekşi? Bir Tarihçinin Gözünden Gerilla Savaşının Evrimi Tarihsel Bir Bakış: Gerillanın Kökenlerine Yolculuk Gerilla kelimesi, günümüzde sıkça karşılaştığımız, adeta bir savaş stratejisi gibi algıladığımız bir kavramdır. Ancak bu terim, yalnızca askeri bir yöntemden ibaret değildir. Gerilla, toplumsal direnç, kültürel bağlam ve tarihsel bir perspektif üzerinden anlaşılmalıdır. Geçmişten günümüze, küçük ama kararlı grupların güçsüzlüğünü, daha güçlü düşmanlara karşı dönüştürme mücadelesini anlatan bu kavram, aynı zamanda bir halkın bağımsızlık ve özgürlük arayışının sembolüdür. Gerilla tipinin kökenleri aslında çok eskiye dayanır. Tarihçi olarak baktığımızda, gerilla savaşının doğuşunu genellikle askeri anlamda büyük bir ezilmenin ardından gelen halk direnişlerinde görürüz. İspanya Yarımadası’ndaki 1808-1814…

Geri Dönüşümsüz Hücre Hasarı Nedir? Öğrenmenin Dönüştürücü Gücüyle Anlamak Eğitim, her bireyin dünyaya bakış açısını değiştirebilecek güçte bir araçtır. İnsanların düşünme ve anlamlandırma biçimlerini dönüştürerek, onları sadece bilgiyle donatmaz, aynı zamanda bu bilgiyi nasıl kullanacaklarını da öğretir. Özellikle biyoloji gibi derinlemesine anlamayı gerektiren bir alanda, öğrenme süreci yalnızca teorik bilgiyi değil, aynı zamanda bu bilgilerin yaşamımızdaki pratik etkilerini de keşfetmemizi sağlar. Bu yazıda, biyolojinin karmaşık ama bir o kadar da ilgi çekici konularından biri olan geri dönüşümsüz hücre hasarını ele alacağız. Peki, geri dönüşümsüz hücre hasarı nedir ve bu kavramı öğrenmek bizlere ne kazandırabilir? Geri Dönüşümsüz Hücre Hasarı Nedir? Geri…

Hamiyetperver Ne Demek? Bilimin Işığında İnsani Değerlerin Evrimi Bilim bazen yalnızca gözlem ve deneyle sınırlı sanılır, oysa insanın vicdanı da bir laboratuvardır. Bugün “hamiyetperver ne demek?” sorusuna sadece dilsel değil, bilimsel bir merakla yaklaşmak istiyorum. Çünkü bu kavram, hem beynimizin empati merkezlerini hem de toplumun etik yapı taşlarını anlamamız açısından eşsiz bir örnek sunar. Hamiyetperver Nedir? Bilimsel Tanımıyla İnsanlık Eğilimi Türk Dil Kurumu’na göre hamiyetperver, “insanlığa hizmet eden, iyiliği seven, yardımsever, vefalı ve adalet duygusu güçlü kişi” anlamına gelir. Kelime köken olarak “hamiyet” (insaniyet, yardımseverlik) ve “-perver” (seven, koruyan) birleşiminden oluşur. Yani hamiyetperver kişi, insanlığa karşı sevgi ve sorumluluk hissi…

Aynı Gün İçinde Sigorta Girişi Yapılır mı? Bir Antropolojik Perspektif Sigorta, Kültürün Derinliklerinde: Bir Antropologun Bakış Açısı Herkesin farklı ritüelleri, sembolleri ve topluluk yapıları vardır; bu kültürel çeşitlilik, her gün etkileşimde bulunduğumuz kavramlara farklı bir gözle bakmamızı sağlar. Sigorta gibi modern bir kavram bile, aslında daha derin, kültürel kökenlere ve toplumsal yapıları anlamamıza ışık tutan bir olgudur. Bir antropolog olarak, farklı toplumların bu tür kuralları nasıl algıladığını, ne şekilde benimseyip uyguladığını merak etmek oldukça doğal. Özellikle “aynı gün içinde sigorta girişi yapılır mı?” sorusu, bu kavramın toplumsal yapılarla nasıl örtüştüğünü görmek açısından ilginç bir başlangıç noktası sunuyor. Bu yazıda, sigorta…